การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการใช้ประเด็นทางสังคมที่เกี่ยวเนื่องกับวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะทางวิทยาศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายและประเมินความสอดคล้องและเหมาะสมของรูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น การดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนและการศึกษาลักษณะของประเด็นทางสังคมที่เกี่ยวเนื่องกับวิทยาศาสตร์ ผู้ให้ข้อมูล คือ อาจารย์มหาวิทยาลัยและครูผู้สอนวิทยาศาสตร์จำนวน 6 ท่าน โดยใช้การสนทนากลุ่ม (Focus group) เกี่ยวกับเกณฑ์การคัดเลือกประเด็นทางสังคมที่เกี่ยวเนื่องกับวิทยาศาสตร์และการคัดเลือกประเด็นทางสังคมที่จะนำไปใช้ในรูปแบบการเรียนการสอน และระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการใช้ประเด็นทางสังคมที่เกี่ยวเนื่องกับวิทยาศาสตร์และการปรับปรุงแก้ไข ผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 ท่าน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบประเมินความสอดคล้องและความเหมาะสมของรูปแบบการเรียนการสอนและแบบประเมินความสอดคล้องและความเหมาะสมของแผนการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบการเรียนการสอน ทำการวิเคราะห์ผลการประเมินความสอดคล้องของรูปแบบการเรียนการสอนและแผนการจัดการเรียนรู้โดยการหาค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)
        ผลการวิจัยสรุปได้ว่า รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย หลักการของรูปแบบ, วัตถุประสงค์ของรูปแบบ, ขั้นตอนของรูปแบบจำนวน 5 ขั้น ได้แก่ ขั้นที่ 1 เสนอประเด็นทางสังคม ขั้นที่ 2 วิเคราะห์ประเด็นปัญหา ขั้นที่ 3 เสนอหลักฐานและให้เหตุผล ขั้นที่ 4 ลงข้อสรุป ขั้นที่ 5 ขยายความรู้, บทบาทผู้เรียนและบทบาทผู้สอน และการวัดและประเมินผลรูปแบบ สำหรับเกณฑ์ที่ใช้ในการคัดเลือกประเด็นทางสังคมมาใช้ในรูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น ได้แก่ 1) ประเด็นที่เกิดขึ้นจริงในปัจจุบัน เป็นกระแสในโลกโซเชียลหรือปรากฏในสื่อต่าง ๆ, 2) ประเด็นที่สังคมให้ความสนใจ เกี่ยวข้องกับชีวิตจริงของนักเรียน อาจส่งผลกระทบหรือมีความสัมพันธ์กับบริบทในการใช้ชีวิตประจำวันของนักเรียน มีความสัมพันธ์กับชีวิตและสิ่งแวดล้อม, 3) ประเด็นที่มีมุมมองที่หลากหลายและมีมิติทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจน สามารถใช้ความรู้และข้อมูลทางวิทยาศาสตร์อธิบายหรือมีส่วนร่วมในการตัดสินใจได้ และ 4) ประเด็นที่มีคำตอบได้หลายคำตอบหรือไม่มีคำตอบที่แน่นอน สำหรับผลการประเมินความสอดคล้องและความเหมาะสมของรูปแบบการเรียนการสอนและแผนการจัดการเรียนรู้ พบว่า มีความสอดคล้อง เหมาะสม สามารถนำไปใช้ได้ ผลการวิจัยจึงสรุปได้ว่า รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมต่อการนำไปใช้จัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะทางวิทยาศาสตร์ของผู้เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายได้
 

      The objective of this research was to develop an instructional model based on socioscientific issues approach to promote scientific competencies for upper secondary school students. Furthermore, assess the compatibility and suitability of the developed instructional model. The research is conducted in two phases. In phase 1, the study involves gathering fundamental data to develop an instructional model. It also entails examining the characteristics of socioscientific issues. The sample consists of 6 participants, including university professors and science teachers, who participate in focus group discussions regarding the criteria for selecting socioscientific issues and selecting social issues for implementation in an instructional model. In phase 2, the research focuses on the development of an instructional model based on socioscientific issues approach, along with necessary improvements.The sample consists of 5 experts. Tools utilized in this phase include the assessment of compatibility and suitability of the instructional model, as well as the assessment of the compatibility and suitability of the lesson plan in the instructional model.This analysis will involve computing the Index of Item-Objective Congruence (IOC), while qualitative data is analyzed through content analysis.
       The research results show that the developed instructional model consists of the principals, the objective of model and five steps are Step1: Presenting the social issue, Step2: Analyzing the problem, Step3: Providing evidence and reasoning, Step4: Making conclusions. and Step5: Expanding knowledge. Including the roles of both learners and instructors, as well as the assessment in the developed instructional model. The identified criteria for selecting socioscientific issues include: 1) current issues that are trending in the social world or appear in various media., 2) social issues that are relevant to students' real-life situations, which may have an impact on or a connection to their daily lives and the environment., 3) issues that have diverse perspectives and clear scientific dimensions, enabling the use of scientific knowledge and data to explain or be involved in decision-making., 4) issues that may have multiple answers or no definite answer. The evaluation of the compatibility and suitability of the developed instructional model and lesson plan that are in alignment and suitable. It can effectively promote the scientific competencies of upper secondary school students.