งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาผลของการจัดการเรียนรู้แบบการวิจัยเป็นฐานผ่านกิจกรรมโครงงาน กลุ่มตัวอย่าง
ได้แก่นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่เข้าร่วมโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา การวิจัยประกอบด้วย 3 ขั้นตอนสำคัญ ได้แก่ ขั้นที่ 1
การเตรียมความพร้อมนักเรียนด้วยกิจกรรมจิตตปัญญาศึกษา การคิดเชิงระบบ และการเขียนเค้าโครงงานวิจัย ขั้นที่ 2 การ
ดำเนินการวิจัยของนักเรียนภายใต้การให้คำแนะนำของครูที่ปรึกษา ใช้เวลาประมาณ 1 ภาคการศึกษา และขั้นที่ 3 การวัด
การเปลี่ยนแปลงของนักเรียนด้วยแบบวัด 3 ฉบับ ที่ประเมินโดยครู และนักเรียน และการวิเคราะห์แบบสะท้อนความคิดของ
นักเรียน ผลการวิจัยพบว่า 1) ครูและนักเรียนมีความเห็นตรงกันว่า นักเรียนมีพฤติกรรมการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น
อย่างเด่นชัดในเรื่อง ความสามัคคีและการทำงานเป็นทีม ความอดทน ความกล้าแสดงออก และความพยายามขยันพากเพียร
2) สิ่งที่นักเรียนคิดว่าได้รับจากการเรียนรู้แบบโครงงานฐานวิจัยมากที่สุดคือ การเรียนรู้ด้วยการค้นคว้า ที่เกิดจากประสบการณ์
นอกห้องเรียน ผ่านกระบวนการคิดในหลายรูปแบบ แล้วจึงสรุปเป็นองค์ความรู้ของตนเอง และ 3) การเรียนรู้ผ่านการทำ
โครงงานฐานวิจัยทำให้นักเรียนพัฒนาตนเองครบทั้งสามด้าน เรียงตามลำดับจากมากไปน้อย ได้แก่ ด้านความรู้ ด้านเจตคติ และ
ด้านทักษะกระบวนการ การเปลี่ยนแปลงด้านทักษะกระบวนการที่เด่นชัดที่สุด คือทักษะการทำงานเป็นทีม อย่างไรก็ตาม
ความรู้ที่นักเรียนตระหนักว่าตนได้รับยังจัดอยู่ในขั้นความจำขาดการเชื่อมโยงกับสาระการเรียนรู้ในหลักสูตร สะท้อนให้เห็น
ว่าการคิดขั้นสูงยังจำเป็นจะต้องได้รับการพัฒนาต่อไป

This research aimed to study the results of research-based learning through project activities. The
sample was grade 11th students who were participated in Pohpanpunya project. The research method
comprised of 3 important steps. Step 1, preparing students using contemplative education activities, system
thinking, and writing research proposal. Step 2, doing research-base projects by students under the supervision
of their advisors. This step took one semester to be done. Step 3, evaluating students’ changing after the
project was completed by teachers and students themselves using 3 evaluation tools. Students’ written
documents for their reflections were also analyzed. The results indicated that 1) teachers and students
agreed that teaming collaboration was the highest changing behavior followed by patience, assertiveness,
and assiduousness 2) Students reported that this learning method allowed them to do a lot of research and
gain more experiences on learning outside the classroom, they needed to think a lot, then constructed their
own knowledge, and 3) research-based learning allowed students to develop their abilities in 3 aspects of
education domains. Changing in cognitive domain was the highest followed by affective domain and psychomotor
domain, respectively. For psychomotor domain, teaming collaboration was found to be the highest changing
behavior. Nevertheless, students’ knowledge developed during the project was still at remembering level
which lacked discussions and elaboration that linked to the contents of subject area in the curriculum. This
result indicated that higher-order thinking skills need to be more developed.