การพัฒนาโปรแกรมการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองโดยใช้ธรรมชาติเป็นฐาน เพื่อส่งเสริมทักษะทางประสาทสัมผัสของเด็กปฐมวัย
The Development of Nature-Based Parent’s Involvement Program to Encourage Sensory Skills of Early Childhood Learners
วันที่ส่งบทความ: 16 พ.ค. 2567
วันที่ตอบรับ: 12 มิ.ย. 2567
วันที่เผยแพร่: 1 ก.ค. 2568
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโปรแกรมฯ และเพื่อศึกษาผลของการใช้โปรแกรมการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองโดยใช้ธรรมชาติเป็นฐานเพื่อส่งเสริมทักษะทางประสาทสัมผัสของเด็กปฐมวัย กลุ่มเป้าหมายในการวิจัยคือ ผู้ปกครองและเด็กปฐมวัย อายุ 2 – 3 ปี ศึกษาที่โรงเรียนแห่งหนึ่งย่านรังสิต จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้คือ 1) โปรแกรมการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองฯ 2) แบบสัมภาษณ์ความคิดเห็นของผู้ปกครองที่มีต่อโปรแกรมฯ 3) แบบประเมินทักษะทางประสาทสัมผัสของเด็กปฐมวัย 4) สมุดบันทึกพฤติกรรมฯ สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า 1) โปรแกรมฯ มีลักษณะสำคัญ 3 ประการ คือ ประการแรกด้านเนื้อหา ช่วยให้ผู้ปกครองเข้าใจหลักการส่งเสริมทักษะทางประสาทสัมผัสผ่านการเรียนรู้จากธรรมชาติ
ที่หาได้ง่ายรอบตัว ประการที่สองด้านการดำเนินการ มีกิจกรรมส่งเสริมความสามารถให้แก่ผู้ปกครองและเด็กปฐมวัย และประการที่สาม สื่อชุดกิจกรรมทั้ง 5 ชุด 20 กิจกรรม มีอุปกรณ์พร้อมสำหรับการเรียนรู้ 2) ผลของการทดลองใช้ โปรแกรมฯ พบว่าเด็กปฐมวัยมีคะแนนเฉลี่ยทางทักษะประสาทสัมผัสก่อนการใช้โปรแกรมฯ เท่ากับ μ =0.72, σ =0.63 และหลังการใช้โปรแกรมเท่ากับ μ = 1.75, σ = 0.46 โดยมีคะแนนหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง ด้านที่คะแนนเฉลี่ยสูงสุดคือทักษะประสาทสัมผัสการทรงตัว และผู้ปกครองมีความคิดเห็นว่าสามารถทำกิจกรรมและเลือกสื่อจากธรรมชาติเพื่อส่งเสริมประสาทสัมผัสให้แก่เด็กปฐมวัยเพิ่มขึ้น ผลการประเมินคุณภาพของโปรแกรมฯ จากผู้เชี่ยวชาญมีคะแนนเท่ากับ 4.84 ซึ่งมีคุณภาพอยู่ในระดับดีมาก
Abstract
This research aimed to develop and study effects of using nature-based parent’s involvement program to encourage sensory skills of early childhood learners. The target of the research was parents and early childhood learners aged 2-3 years studying at a school in Rangsit area, 15 persons in total. The research instrument included 1) the nature-based parent’s involvement program, 2) an interview form asking parents’ opinions towards the program, 3) the assessment of sensory skills of early childhood learners, 4) the book recording behaviors. Statistics used for data analysis were mean, standard deviation, and qualitative data analysis. The research results indicated that 1) the program had 3 main characteristics. The first one was its content that helps parents understand the principles of promoting sensory skills through natural learning which is easy to find around them, the second one was the implementation. There were activities promoting abilities for parents and early childhood learners, and the third one was the 5 sets of activity media, 20 activities with equipment for learning, 2) the outcome of the trial showed that early childhood learners had the mean score of sensory skills before using the program equal to μ=0.72, σ=0.63 and after using the program equal to μ = 1.75, σ = 0.46. The scores after the experiment were higher than the scores before the experiment. The aspects with the highest mean score were sensory skills and balance. Parents expressed their opinions that they were able to do more activities and choose natural media to promote sensory skills in early childhood learners. The quality assessment of the program from experts was 4.84, the quality was at an excellent level.
Keywords
โปรแกรมการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง ; ทักษะทางประสาทสัมผัส ; เด็กปฐมวัย ; ธรรมชาติเป็นฐาน; Parental Involvement Program; Sensory Skills; Young Children; Nature-Based
How to cite!
ศุภลักษณ์ สุธงษา, ปิยะนันท์ หิรัณย์ชโลทร, & ปัทมาวดี เล่ห์มงคล. (2568). การพัฒนาโปรแกรมการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองโดยใช้ธรรมชาติเป็นฐาน เพื่อส่งเสริมทักษะทางประสาทสัมผัสของเด็กปฐมวัย. วารสารพัฒนาการเรียนการสอน มหาวิทยาลัยรังสิต, 19(2), 112-132
References
ทิศนา แขมมณี. (2564). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 25). สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปิยะนันท์ หิรัณย์ชโลทร. (2560). เอกสารประกอบการสอน, การศึกษาสำหรับผู้ปกครอง: Parent Education. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
Abraham, D., Heffron, C., Braley, P., & Drobnjak, L. (2023). Sensory processing 101. Lla Media LLC Publishing.
Amiliya, R., & Harun, H. (2018). Natural based learning for early childhood cognitive development. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 296, 274–278. https://doi.org/10.2991/icsie-18.2019.49
Dunn, W. (2007). Supporting children to participate successfully in everyday life by using sensory processing knowledge. Infants & Young Children, 20(2), 84–101. https://doi.org/10.1097/01.IYC.0000264477.05076.5d
Đurišić, M., & Bunijevac, M. (2017). Parental involvement as an important factor for successful education. Center for Educational Policy Studies Journal, 7(3), 137–153. https://doi.org/10.26529/cepsj.291
Dye, M. (2022). Meeting sensory needs: A childcare provider’s guide to support sensory strategies in the daycare setting [Faculty of Occupational Therapy, University of North Dakota].
Finch, K. (2016). A parent’s guide to nature play [Online]. Retrieved February 1, 2024, from https://naturalstart.org/feature-stories/parent%E2%80%99s-guide-nature-play
Finch, K. M. (2014). Developing a nature-based curriculum for preschool aged children [Master’s thesis, University of New York at Fredonia]. http://hdl.handle.net/20.500.12648/478
Foster, S. M. (2020). Self-regulation and mindfulness activities for sensory processing disorder: Creative strategies to help children focus and remain calm. Rockridge Press.
Gross, D., Bettencourt, A. F., Taylor, K., Francis, L., Bower, K., & Singleton, D. L. (2019). What is parent engagement in early learning? Depends who you ask. Journal of Child and Family Studies, 29(3), 747–760. https://doi.org/10.1007/s10826-019-01680-6
Halimah, L., Margaretha, S., & Mirawati. (2020). Teacher-parent partnership on early childhood education curriculum development. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 487, 212–222. https://doi.org/10.2991/assehr.k.201112.038
Herzog, E. N. (2022). The importance of children’s time spent in nature and the role of parents as active outdoor play partners [Master’s thesis, California State University]. https://www.csusb.edu/sites/default/files/Project%20Final%20Example_0.pdf
Hess, K. (2017). Math take-home bags: A parental involvement intervention [Master’s thesis, Minot State University].
Kernan, M. (2012). Parental involvement in early learning: A review of research, policy and good practice. International Child Development Initiatives (ICDI).
Koch, L. A. (2018). Parent involvement in early childhood education and its impact on the development of early language and literacy skills: An exploration of one Head Start program’s parent involvement model [Doctoral dissertation, Drexel University].
North American Association for Environmental Education. (2019). Nature-based preschool professional practice guidebook: Teaching, environments, safety, administration. Kit Harrington and Pangolin Words, Inc.
Nurhayati, S. (2021). Parental involvement in early childhood education for family empowerment in the digital age. Empowerment, 10(1), 54–62. https://doi.org/10.22460/empowerment.v10i1p54-62.2185
Powers, J., & Ridge, S. W. (2019). Nature-based learning for young children: Anytime, anywhere, on any budget. Redleaf Press.
Sapungan, G. M., & Sapungan, R. M. (2014). Parental involvement in child’s education: Importance, barriers and benefits. Asian Journal of Management Sciences & Education, 3(2), 42–48.
Sari, L. E. (2020). The challenges of parental involvement in early childhood inclusion. Jurnal Pendidikan Inklusi, 3(2), 92–101. https://doi.org/10.26740/inklusi.v3n2.p92-101
Schmitz, B. R. (2012). Nature-deficit disorder and the effects on ADHD [Master’s thesis, University of Wisconsin-Platteville].
Smith-Lossiah, S. (2019). Nature play for urban elementary preschoolers: Benefits to their development and connectedness to the environment [Master’s thesis, Hamline University].
U.S. Department of Education. (2016). Policy statement on family engagement from the early years to the early grades. U.S. Department of Health and Human Services. https://oese.ed.gov/files/2020/07/policy-statement-on-family-engagement.pdf
UNESCO Institute for Lifelong Learning. (2021). Parents as literacy supporters in immigrant communities (IPALS) [Online]. https://uil.unesco.org/case-study/effective-practices-database-litbase-0/parents-literacy-supporters-immigrant-communities
UNICEF Office of Research – Innocenti. (2021). How enriching sensory awareness develops and affects well-being throughout childhood. Innocenti Working Paper.
United Nations Children’s Fund (UNICEF). (2013). Pre-packed kits for emergencies and beyond [Online]. UNICEF Evaluation Office. https://www.unicef.org/supply/pre-packed-kits-emergencies-and-beyond
Wilkinson, C., Low, F., & Gluckman, P. (2021). Screen time: The effects on children’s emotional, social, and cognitive development. The University of Auckland. https://doi.org/10.17608/k6.auckland.16572035.v2
Approved By TCI (2025 - 2029)
Indexed in
